De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden.

De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt.

In de jaarrekening is de algemene uitkering opgenomen op basis van de, in de septembercirculaire 2017 gepubliceerde accresmededeling.

Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan componenten als ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.

Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming en is vier jaar. Wanneer er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) wordt wel een verplichting/voorziening gevormd. Bepalend voor het instellen van een voorziening is een waarschijnlijk ongelijkmatig karakter van de kosten.

Het gebruik van schattingen is een element bij het opstellen van de jaarrekening. De getrouwheid van de jaarrekening wordt daardoor niet aangetast. Bij schattingen opgenomen in de jaarrekening zijn de volgende punten in acht genomen;

• de aard van de schatting en de bijbehorende veronderstellingen worden als toelichting vermeld;
• er is rekening gehouden met alle relevante (potentiële) omstandigheden voor en na balansdatum; ervaringen in soortgelijke gevallen zijn meegenomen.

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de duurzame waardeverminderingen.

Bijdragen aan activa in eigendom van derden worden conform de richtlijn activeren en afschrijven (2013) geactiveerd wanneer aan de voorwaarden van artikel 61 – BBV is voldaan. De verleende bijdragen worden afgeschreven in een periode die maximaal gelijk is aan de gebruiksduur van het actief bij betreffende derde.

Vanaf boekjaar 2017 worden de investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut gelijk behandeld als de investeringen met economisch nut. Dit betekent dat alle investeringen (m.u.v. kunstvoorwerpen met een cultuurhistorische waarde) vanaf 1 januari 2017 op gelijke wijze worden verantwoord en voldoen aan dezelfde eisen wat betreft de waardering, activering en afschrijving.

In de balans worden de investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut afzonderlijk tot uitdrukking gebracht. In de toelichting op de balans worden de investeringen met maatschappelijk nu gesplitst in ‘voor 2017’ geactiveerd en ‘vanaf 2017’ geactiveerd.
Investeringen die op 01-01-2017 nog niet in gebruik zijn genomen worden in hun totaliteit (voor de volledige investeringsomvang) geactiveerd in 2017 of later. Er vindt geen deelactivering plaats.

Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht.

Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (“kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen” in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Wanneer de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs, zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden worden conform de richtlijn activeren en afschrijven (2013) geactiveerd. De verleende bijdragen worden afgeschreven in een periode, gelijk aan de gebruiksduur van het actief waarvoor de bijdrage is verstrekt.

Per 1 januari 2017 worden de bijdragen aan activa in eigendom van derden niet meer verantwoord onder de financiële vaste activa maar onder de immateriële vaste activa.

Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.

De overlopende activa maken onderdeel uit van de vlottende activa (artikel 37 – BBV). Onder de overlopende activa vallen de vooruitbetaalde kosten en nog te ontvangen bedragen.
Vooruitbetaalde kosten zijn kosten die reeds zijn betaald, maar waarvan de prestatie (nut) na de balansdatum valt.
Nog te ontvangen bedragen betreft nog te factureren geleverde prestaties. De grondslag voor de ‘vordering’ is voor de balansdatum ontstaan.
Overlopende activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs (artikel 63 – BBV).

Overlopende passiva zijn verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen (met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume (artikel 49, lid 1 – BBV)). Een essentieel kenmerk is dat voor de gemeente een verplichting bestaat. Een verplichting is een plicht of verantwoordelijkheid tegenover een derde om op een bepaalde manier te handelen of te presteren (dit kan voortkomen uit een overeenkomst maar ook uit, door een derde reeds geleverde prestatie waarvoor nog geen betaling heeft plaatsgevonden). Verplichtingen kunnen rechtens afdwingbaar zijn als gevolg van een bindende overeenkomst of wettelijke vereiste.

Vanaf 01-01-2008 worden van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren onder de overlopende passiva opgenomen (artikel 49, onderdeel b– BBV).
Indien op basis van de voorwaarden van de specifieke doeluitkering het niet bestede bedrag moet worden terugbetaald, dan is dit terug te betalen voorschotbedrag verantwoord onder de netto vlottende schulden (artikel 48, onderdeel d – BBV en vraag 2 van deel 15 – vragen en antwoordenrubriek).
Overlopende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde (artikel 63 lid 7 – BBV).

De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in:

Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2017:

De investering van €203.000 betreft planvoorbereidingskosten voor Park Zandweerd.
Daarnaast is €244.000 aan onderzoekskosten opgenomen onder voorraden, vanwege het in exploitatie nemen van drie gebieden.

De materiële vaste activa bestaan uit de onderstaande onderdelen. De lopende investeringen staan opgenomen in bijlage 12 Dynamische kredieten.

De investeringen met een economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met een economisch nut weer:

• Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan de investering. Onder de desinvesteringen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen.
• Onder de gronden en terreinen is een boekwaarde van €8,1 miljoen voor strategische gronden in de jaarrekening 2016 overgezet van de niet in exploitatie genomen gronden naar de materiële vaste activa.
• Het Havenkwartier Mr. HF de Boerlaan, Bergweide 5.2 en terrein Zutphenseweg zijn in 2017 in exploitatie genomen. De boekwaarde ad €6,1 miljoen is daarmee overgegaan naar de voorraden. Alleen het sportpark Zandweerd (€2 miljoen) is nog niet in exploitatie en is blijven staan onder materiële activa.
• Geactiveerde lasten in 2017 ad €1,74 miljoen betreffen grond Skeave Huse (€0,9 miljoen) en kunstgrasvelden sport (€0,84 miljoen).
• De overboeking van in exploitatie genomen gronden naar de voorraden verklaart ook de afname van de voorzieningen gronden en terreinen van €7,5 miljoen naar €1,25 miljoen.
• De herrubricering op bedrijfsgebouwen betreft een overboeking van de boekwaarde naar de voorraden voor een pand dat verkocht wordt.
• De verliesvoorziening bedrijfsgebouwen is verhoogd met €101.000 omdat de boekwaarde van twee te verkopen panden hoger is dan de marktwaarde.
• Overige grootste investeringen betreffen: kunstgrasvelden (€1,1 miljoen), schoolgebouwen De Sleutel, De wereldwijzer en noodlokalen De Linde (€1,0 miljoen), Truckpoint (€0,8 miljoen), aanpassingen stadskantoor (€0,4 miljoen), Samenwerking ICT RUD IJsselland (€0,4 miljoen), gebouw wijk 16 Zutphenselaan dagbesteding (€0,2 miljoen) , renovatie Noorderbergpoortgarage (€0,2 miljoen).

De investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Het onderstaand overzicht geeft weer het verloop van de boekwaarde van de investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven:

De investeringen betreffen gerealiseerde kosten voor het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP).

De investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Maatschappelijk investeringen mochten tot 2017 worden afgeschreven. Op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten met ingang van 2017 de investeringen maatschappelijk nut worden afgeschreven. In onderstaand overzicht wordt daarom deze splitsing in de jaren gemaakt.

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut heeft het volgende verloop:

Investeringen betreffen vooral verkeersinfrastructuur waaronder fietsparkeren, Beter Benutten Intelligente Transport Systemen, Stationsomgeving, tunnel Oostriklaan, Wilhelminabrug en herstructurering Rivierenwijk.

Bijdragen van Rijk, provincie en derden ontving de gemeente onder meer voor herstructurering Rivierenwijk, tunnel Oostriklaan, Stationsomgeving, Beter Benutten en fietsparkeren.

Het onderstaand overzicht geeft het verloop weer van de in erfpacht uitgegeven gronden:

De investering betreft voor €2,6 miljoen grond voor het Truckpoint en €1,7 miljoen erfpachtovereenkomst met de nieuwe eigenaar van de grond gelegen aan de Londenstraat.
De afboeking van de oude erfpachtovereenkomst Londenstraat groot €1,9 miljoen is geboekt als desinvestering.

De financiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

In 2017 is het aandelenkapitaal in de NV Maatschappelijk Vastgoed Deventer met €2,8 miljoen verhoogd  in verband met de nieuwbouw bibliotheek.
Aan deze NV is ook een lening verstrekt van €2,4 miljoen voor het financieren van de in 2013 gerealiseerde investering in de aankoop en verbouw van de panden DAVO en Bodenloods in het Havenkwartier.

De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

Van de in exploitatie genomen bouwgronden wordt van het verloop in 2017 het volgende overzicht gegeven:

• De voorzieningen Havenkwartier en Zutphenseweg zijn overgeboekt van materiële vaste activa met economisch nut naar de voorraden, omdat deze gronden in 2017 in exploitatie zijn genomen;
• Complex Groot Bergweide: toename van €900.000 door planontwikkelingskosten en verwervingen en toename van €6 miljoen als gevolg van in exploitatie nemen Havenkwartier Mr. HF de Boerlaan (Kop en Haveneiland);
• Bedrijvenpark A1: afname van €1,4 miljoen als gevolg van afsplitsing faciliterend grondbeleid. Hierin is €5,7 miljoen aan grondverkopen en € 4,9 miljoen aan investering meegenomen;
• Rondom de scheg (Holterwegzone): toename van €300.000 als gevolg van planontwikkelingskosten;
• Vijfde hoek: afname van €2,3 miljoen als gevolg van afsplitsing faciliterend grondbeleid. Hierin is € 3,6 miljoen aan grondverkopen en € 1,1 miljoen aan investering meegenomen;
• Steenbrugge: toename van €500.000 als gevolg van planontwikkelingskosten en rente;
• Winkelcentrum Keizerslanden: toename van €1,2 miljoen door bouw- en woonrijp maken;
• Sluiskwartier: toename van €200.000 vanwege planontwikkelingskosten;
• Geertruiden: toename van €700.000 door planontwikkelingskosten, rente en afsluiting (winstneming);
• Eikendal: afname van €700.000 als gevolg van grondverkopen;
• Wijtenhorst Douwelerleide: toename van €300.000 door bouw- en woonrijp maken en grondverkopen.

De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van een jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden:

In de paragraaf Financiering is het saldo schatkistbankieren nader toegelicht.

Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

Onder de overige nog te ontvangen bedragen is €20,2 miljoen opgenomen voor faciliterend grondbeleid bedrijvenpark A1 en Spikvoorderenk.
Voor nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid.
Voor €13,5 miljoen staat een bedrag van nog te verrekenen BTW met het BTW compensatiefonds onder te ontvangen posten.
Het resterende bedrag van €7,4 miljoen betreft bijdragen van derden, andere gemeentes en nog te declareren bedragen.

Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:

Het resultaat 2017 na bestemming via reserves bedraagt €4,1 miljoen. Door dit resultaat aan te passen met de over te hevelen budgetten ontstaat een voordelig netto resultaat van €1,1 miljoen. Een samenvattend overzicht en analyse treft u aan onder het exploitatieresultaat.

Voor het verloop per reserve, zie bijlage 7 Staat van reserves.

Het verloop van de voorzieningen wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

Van de voorziening wethouderspensioenen valt €666.000 vrij. Dit komt omdat de rekenrente die door het Ministerie van Binnenlandse zaken en DNB is vastgesteld, in 2017 is gestegen van 0,864% tot 1,648%.
Van de voorziening legaat Waanders is €100.000 aangewend voor de aanleg van speelplek Woeste Willem.

De onderverdeling van de in de balans opgenomen vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar is als volgt:

In het hierna opgenomen overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar over het jaar 2017:

De totale rentelast voor het jaar 2017 met betrekking tot de vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar bedraagt €9.461.643.

Onder de vlottende passiva zijn opgenomen:

De in de balans opgenomen netto-schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden:

De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:

Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden:

Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte garanties bestaat uit de volgende garantstellingen:

In 2017 is geen aanspraak gemaakt op de verleende borg- en garantstellingen.

De gemeente Deventer is voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële verplichtingen.
De gemeente Deventer heeft meerjarige contracten voor onderhoud, catering en schoonmaak stadskantoor en huur depot archeologie en parkeergarages.
Daarnaast zijn er meerjarige leasecontracten voor roerende goederen (bedrijfsauto's en ICT apparatuur) en uitbesteding afvalverwerking afgesloten.

Samenvatting - niet uit de balans blijkende verplichtingen: